Yarın hava güzel olacak; bak yıldızlar gözüküyor!

"Dünya ticaretinde durağanlık, depresyon gibi etkilerle karşılaşabiliriz. Tarımda ve finansal hayatta sorunlar oluşabilir. Kuraklık dünyayı zorlayabilir. Para temsilcisi Venüs’ün Neptün’den alacağı kare açıyla, sosyal hayatta skandallar, ayrılıklar, boşanmalar, ahlaksızlıklar, finansal kandırmacalar söz konusu olabilir."

Bu yorum bir ekonomiste ait değil; hatta bir teknik analistten bile gelmiyor. Bu yorumun sahibi finansal astrolog Hande Kazanova. Ekonominin gidişatını veriler, endeksler ve göstergelere bakarak değil de yıldızlara bakarak özetlemiş. Birçok kişinin bu tür yorumlara inandığına eminiz. Hatta ekonomistlerin karmaşık yorumlarından yorulanların da bu tür temayüllü laflara daha fazla kulak kabarttığı ortada. Teknik analizcilerin tarihi verilere bakarak yaptıkları gelecek analizlerine olan inancımız bile henüz tam değilken bu finansal astroloji de nerden çıktı?

Bilimin, kişilerin önceden belirlenemeyecek yaratıcı faaliyetlerinden çok giderek bulmaca çözme anlamına kavuşması bu tür akımların popülerliğindeki en önemli destekleyici gibi görünmektedir. Artık tüm bilimler daha iyi bilgi üretmek gibi bir saçmalığın peşinden gidiyorlar. Mesela tıp bilimi "daha iyi sağlık" üretmek gibi hayali bir saplantının peşinden giderken ekonomi de daha kesin gelecek tahmini yaratmak için tuhaf saplantılar ediniyor. Bilim, bilim olma özelliğini kaybederken daha iyi bilgi üretme merkezi haline geliyor. Bu ekonomi için de maalesef böyle. Ekonomi bilimi ekonomiye hizmet etmek yerine teknik analiz, gösterge yorumlama ve en sonunda finansal astroloji gibi araçlarla geleceği daha doğru tahmin etme amacına hizmet etmeye başladı. Artık yatırımcılar kendileri için daha doğru bilimsel bilgi yerine geleceği daha iyi tahmin eden araçlara bağımlı durumdalar. Bunun sonucunda da "karar alma" artık bir ticari meta haline dönüşmüştür. Ekonomi biliminin ilerlemesi beklenirken adeta mitolojik bir tarih yazılmaya çalışıldığını görüyoruz.

Ekonomik geleceği sunan bilgilere duyulan güven bir süre sonra kendi kendini gerçekleştiren kehanete döner. İnsanlar artık ekonomi bilimine ve en sonunda da kendi yargılarına güvenmeyi bırakarak, gerçekten bilip bilmediklerinin kendilerine söylenmesini isterler. Ekonomi kahinlerine olan güven önce kendi adlarına karar verme yeteneklerini engeller, sonra da kendi başlarına karar verebileceklerine olan inançlarını felce uğratır.

İnsanların kendi adlarına karar vermede giderek daha aciz bir hale gelmesi beklentilerini de değiştirir. Kıt kaynaklar için çekişmeyi bırakıp finansal kahinlerin bol keseden vaatleri için rekabet etmeye başlarlar. Kendi sınırları ekseninde, kendi haklarına ilişkin kararlar almayı öğrenememiş kişiler sonunda piyasaların içinde piyona dönerler. Bilgi tüketicisine dönen yatırımcı kendisine verilenle yetinecektir artık.

Gelelim finansal astrolojiye. Defalarca söyledik ama bir daha söyleyelim. Ne güneş sistemi, ne yıldızlar, ne de dünya hiçbir bilgiye sahip değildir. Nasılsa öyledirler. Tüm akıllı filozof ve bilim insanlarının yüzyıllardır söylediği şey budur. Onlara ilişkin bilgiler, kişilerin dünyayla olan etkileşimi aracılığıyla yaratılır. Bilginin yıldızlar ve gezegenler üzerinde depolanmasından söz etmek, semantik (anlambilim) uyanıklıkla masum insanların tuzağa düşürülmeye çalışılması anlamına gelir. Bilgi sağlama araçlarını bilginin kendisiyle karıştırmak, kavrayış sorunumuzun ne kadar tehlikeli bir noktaya geldiğinin açık göstergesidir.

20.yüzyılın en etkili filozoflarından H.Bergson'un şu sözü finansal astrologların ya da daha geniş anlamıyla söylersek finansal kahinlerin ve onlara güvenenleriin nasıl bir hata içinde olduklarını fazlasıyla anlatıyor: "Bir inancın gücü, dağları yerinden oynatmasından değil, yerinden oynatılacak dağları görmemesinden anlaşılır." Tıpkı H.Kazanova'nın asgari ücretin düşüklüğü, fakirlikten canlarına kıyanlar, gelir adaletsizliği ve işsizlik gibi yöneticiler tarafından yaratılan temel sorunları görmezden gelerek para temsilcisi Venüs’ün Neptün’den alacağı kare açıyla finansal kandırmacalar olacağından bahsetmesi gibi. Yazık.

Kendi kendilerini kandırmakta güçlük çekmeyen kişilerin başkaları tarafından da kolayca kandırılabileceği asla unutulmamalıdır. Yıldızlar konusuna gelince; yıldızların size verebileceği tek bir bilgi vardır; bazen o da tutmasa da: "Yarın hava güzel olacak; bak yıldızlar gözüküyor!"