Geleceğin meslekleri palavrası!

Geleceğin meslekleri listeleri her zaman ilham verici olmuştur. Bol para kazanmayı, paraya para dememeyi ve aranan adam olmayı kim istemez ne de olsa. Aileler, gençler ve hatta çocuklar bile bu listelere bakarak mesleklerini seçmeye çalışıyorlar. Hal böyle olunca, başta gazeteler olmak üzere birçok yerde geleceğin meslekleri listesi bulmak zor olmuyor. Peki ama geleceğin mesleği denilen bu meslekler gelecekte gerçekten tercih edilen meslek olabiliyorlar mı?

Bu sorunun yanıtını öğrenmek için iRRasyonel olarak bir araştırma yaptık. 2000 yılında büyük bir gazetemizde "Geleceğin en cazip 10 mesleği" adıyla yayınlanan haberi ve meslekleri inceledik. Yazı, döneme göre kışkırtıcı sayılabilecek bir hikaye ile başlıyordu: "1970 yılında bir gemi, kereste yükünü 108 işçi ile 5 günde boşaltıyordu. Şimdi forklift kullanan 8 işçi, bir günde boşaltıyor" deniyor ve kendinize meslek arıyorsanız bu meslekleri seçin diye öneride bulunuluyordu. Sonra da ekleniyordu: 10-15 yıl içinde bu meslekler aranacak.

Yazıda verilen 15 yıllık süre bu yıl sona erdiğine göre, belirtilen mesleklerde ne kadar işgücüne talep olduğunu araştırabiliriz artık. Ne dersiniz, 15 yıl önce bizleri yönlendirenler başarılı olmuşlar mıdır? Geleceğin meslekleri gerçekleşmiş midir?

İşte, 15 yıl önce büyük gazetelerimizden birinde yayınlanan geleceğin en cazip 10 mesleği ve bugünkü akibetleri:

1- Doku Mühendisliği
Suni organ üretimi ile ilgili bir meslekmiş. Tüm iş arama sitelerine baktık ama Doku Mühendisi arayan tek bir şirkete bile rastlayamadık.

2- Gen Programcılığı
İnsan vücudunun dijital kromozom haritaları çıkarılarak hastalıklara neden olan genler belirlenecek ve kanser gibi hastalıklar önlenebilecekmiş. Gerçekten süper bir meslek. Peki bizde durum nasıl? Hiçbir şirket gen programcısı aramazken, bu mesleği ülkemizde duyan bile olmamış. Hatta arama motorları bile gazetenin haberinden başka bir şey bulamıyor.

3- Tarım Mühendisliği
Protein açısından zengin bitkisel ve hayvansal ürünler elde edilebilecekmiş. Üniversitelerde böyle bir meslek bulamadık. İş ilanlarında da. Zaten tarım ve hayvancılığımız da dışarıya bağımlı hale gelmiş durumda. Yani bu mesleğe de artık ihtiyacımız kalmadı.

4- Yeni Ürün Gözlemciliği
Bu gözlemciler, doğanın dengesini bozacak uygulamalar ve halk sağlığını tehdit eden gıda maddelerinin kullanılmasının yasaklanması için çalışacaklarmış. Maalesef böyle bir meslek de ülkemizde şu ana kadar oluşmadı. Adını duyan bile yok. Zaten gerek de yok, Allah koruyor işte.

5- Veri Uzmanlığı
Veri uzmanları, dağ gibi birikmiş verileri inceleyerek, pazarlamacılar ve salgın hastalıklarla uğraşanlar için kullanışlı hale getirecekmiş. Veri Madenciliği olarak evrilen sınırlı bir alan içinde kendine yer bulmuş durumda. Birkaç iş ilanına ulaşmak mümkün. Fakat geleceğin mesleği olmuş gibi durmuyor.

6- Uzaktan Kumanda Tamircileri
Evlerdeki VCD ve kullanıma yeni giren DVD cihazları, 3 boyutlu TV'ler, sesle çalışan ekmek kızartma makinesindeki arızalar, artık görüntülü telefonla teşhis edilip, binlerce kilometre uzaklıktan onarılacakmış. Ahalinin söylediği gibi, tam sesle çalışan ekmek kızartma makinemi uzaktan tamir edecekler, bir gülme alıyor insanı. Bu nasıl meslek ya hu; robot yedek parça ve aksesuar işini önerseydiniz bari. Bak, Uçan Daireci Halil Usta, Cyborg elektro mekanikçisi Tahir Usta 3.Sanayideki dükkanlarında paraya para demiyorlar.

7- Sanal-Gerçek Oyunculuk
Herkes kendi hikayesini yazdırıp sonra da oynayacakmış. Yayıncılığın kişisel haliymiş. Böyle bir mesleğe de literatürde rastlayamadık. Evlilik ve yemek programlarına katılanları kastediyorsa eğer, yanılmamışlar, gerçekten bu tür programlara çıkmak son derece popüler.

8- Reklam Yayıncılığı
Şirketler kişiye yönelik reklamlar hazırlayacakmış. Gerçekleştiği rahatlıkla söylenebilir. Son derece aranan bir iş haline geldiği görülüyor.

9- Robot Turing'cileri
Bilgisayarcıların hazırladığı ve insan sesini taklit eden, bilgi donatımlı cihazlar, artık mağazalarda müşteri hizmetleri servisinde, internet iletişiminde, e-mail (posta) transferinde kullanılacakmış. Teknolojinin ilerlediği bu çağda makineden bol bir şey yok. Ama bu mesleği literatürde bulamadık ve eleman arayan bir şirkete de rastlamadık.

10- Bilgi Mühendisliği
Sanal zeka komisyoncuları, kişinin uzmanlık alanını bilgisayar programına çevirecek. Bu aynı zamanda şirketlerin küçültülmesini sağlayacakmış. Her sözcüğün yanına mühendislik koymak zaten çağın vebası olmuşken, bilgi mühendisliği demek de fazla şaşırtıcı olmasa gerek. Ama Bilgi Mühendisi arayan bir şirkete rastlayamadık.

Kısaca özetlemek gerekirse, geleceğin en cazip 10 mesleği denilen mesleklerden 8'i ülkemizde hiç aranan meslekler olmadıkları gibi adlarını duyan bile olmamış. Sadece bir meslek aranan bir meslek olurken, bir meslek de kendine sınırlı da olsa bir yer bulabilmiş. Fakat bu tür meslek listeleri yayınlayanlar o kadar arttı ki, geleceğin mesleklerini tahmin etme uzmanlığı önemli bir meslek haline gelmiş görünüyor.

Bu tür listeleri yazmaktan usanmayan yayıncı kardeşim, sana işin gerçeğini söyleyeyim mi? Sen Mars Mühendisliği, Işın Kılıççılığı gibi meslekleri önermeye devam etsen de bu ülkenin gerçeği merkezi yerde bir büfe, umut tacirliği ya da değnekçiliktir.