Yatırımcı davranışlarını anlatan en iyi 16 kitap!

2007 yılında başlayan ve etkileri hala devam eden finansal krizi ilk öngören ve pozisyon alan trader olduğu söylenen tıp doktoru Michael Burry, nasıl karar verdiniz sorusuna şöyle yanıt vermişti: "Piyasayı değil ahaliyi analiz ettim!"

Aslında yaptığı şey oldukça basitti. İnsanlar, yatırımcılar ve finansçılar fiyatların sonsuza kadar yükseleceğine inanmış bir haldeydiler ve adeta uçuyorlardı. Bu psikolojik bir durumdu ve ekonomiyle alakası olamazdı. Yani herkes çıldırmıştı. İşte, Burry'nin gördüğü sadece buydu. Oysa diğer analistler grafiklere bakıp fiyatların daha da yükselmesi gerektiğine inanıyorlardı. Zaman, sadece Burry'nin haklı olduğunu göstermişti.

Eğer yatırım yapan biriyseniz ve Burry gibi ahaliyi de analiz etmek istiyorsanız işte size altın bir kitap listesi. Davranışlar, hatalar, yanılsamalar konularında ülkemizde yayınlanan kitapları okuyarak aşağıdaki listeyi oluşturduk. Sadece bu kitapları okuyarak bile yatırımcı psikolojisine etki eden davranışların neden ve sonuçlarını öğrenebilirsiniz. Hatta belki yatırım kararlarınızı bile değiştirebilirsiniz.

Yatırımcı davranışlarını anlatan en iyi 16 kitap:

1- Karar Anı, Richard L.Peterson
Silikon Vadisinin psikiyatristinden karar vermenin bilimi üzerine finans piyasalarında yapılan derinlemesine bir analiz. Piyasalar her daim etkin olsaydı, elinde teneke bir çanakla sokaklarda dolaşan bir deli olurdum diyen W.Buffett'ın neden haklı olduğunu ayrıntısıyla öğrenebilirsiniz.

2- Şeytan Sofrası, Edvard Chancellor
"Gençliğimde insanlar bana kumarbaz derlerdi. İşlerimin boyutu büyüdükçe spekülatör olarak tanınmaya başladım. Şimdi ise bankacı diyorlar. Oysa ben en başından beri aynı işi yapıyorum." Spekülasyonun tarihine keyifli bir yolculuk. Tüm teknikleri öğrenmeden kumarbaz oldum demeyin.

3- Akıldışı ama Öngörülebilir, Dan Ariely
Piyasada tuhaf davranışlar sergilememize yol açan gizli nedenlerin maskesini düşürme konusunda hiçbir ekonomist Dan Ariely ile yarışamaz. Neden hiç para ödemediğimizde çok para öderizi ilk o keşfetti, kararlarımızı yönlendiren akıldışı kuvvetleri de...

4- Akıldışının Mantığı, Dan Ariely
Bir adamın maaşı bir şeyi anlamamaya bağlıysa, o adamın o şeyi anlaması imkansızdır diyor Dan Ariely. Duyguların akla nasıl baskın geldiğini tüm açıklığıyla ortaya koyuyor. Neden hesap makinesi olmadığınızı görmek istiyorsanız, mutlaka okuyun.

5- İrrasyonel, Stuart Sutherland
İlk turda işbirliği yap, sonraki turlarda rakibinin son hamlesini kopyala... İstatistikler soyut ve belirsizdir... Düşük performansın temel nedeni geleceği görmek yerine sürüyü izlemektir... Ve daha birçok çarpıcı fikir. Doğru davranış için düşünmeniz gerekir diyerek soğuk duş aldıran bir başyapıt.

6- 59 Saniye, Richard Wiseman
59 saniyede yapamayacağınız hiçbir şey yok! Kişisel gelişim endüstrisinin tüm kirli çamaşırlarını ortaya seren nefis bir kitap. Aldığınız bir karardan asla pişman olmamanın sırrından beyin fırtınası saçmalığına, olumlu düşünmenin neden başarısızlık getirdiğinden aktif dinlemenin insanı nasıl şapşallaştırdığına 59 saniyelik çözümler.

7- Subliminal, Leonard Mlodinow
B.Pascal'ın "Kalbin kendine özgü, mantığın anlamadığı sebepleri vardır" sözüyle başlayıp Steve Jobs'un "gerçekliği bozma alanı" adı verilen yeteneği ile biten beyin ve duygular arasında adeta otoyol kuran teorik fizikçi Mlodinow'un sıradışı kitabı.

8- Quirkoloji, Richard Wiseman
Dünyadaki en önemli deneysel psikolog Richard Wiseman'ın tüm kitapları gibi soluksuz okunacak bir psikoloji kitabı. İnsan zihninin arka planına yolculuk yaparak yatırım dünyasının günahkarlarından mı yoksa azizlerinden mi olduğunuzu anlayacaksınız.

9- Hayvansal Güdüler, George A.Akerlof-Robert J.Shiller
Psikolojinin ekonomiyi nasıl yönlendirdiği ve kapitalizm için neden önemli olduğu hakkında Nobelli yazarlardan önemli bir kitap. Hayvansal güdüleri anlamadan asla başarılı yatırımcı olunmayacağını açıklıkla gösteriyor.

10- Görünmeyen Ekonomi, Steven D.Levitt, Stephan J.Dubner
Ahlak dünyanın nasıl işlemesi gerektiğini, ekonomi nasıl işlediğini, Görünmeyen Ekonomi ise gerçekte nasıl işlediğini gösteriyor. Bu konuda dünyada yazılmış en önemli başyapıt. Ku Klux Klan'dan uyuşturucu satıcılarına veriler ve tesadüfler arasında heyecanlı bir yolculuk.

11- Görünmeyen Ekonomist, Tim Harford
Ekonomistler gibi derme çatma piyasalardan başlayıp, orada iyi giden şeyleri incelemektense Tim Harford ile mükemmel piyasalardaki yanlış giden şeyleri incelemek istiyorsanız, bu kitap tam size göre. Tim Harford size yatırımcıların bilmediği bir şeyi öğretecek: Eğer insanlar üçüncü kişileri etkileyen kararlar alırlarsa, piyasalar iyi işlemez.

12- Darwin Ekonomisi, Robert H.Frank
Meslektaşları yapay zeka üzerinde çalışırken doğal ahmaklığı inceleyen A.Tversky'nin peşinden giden bir yazar. Sürekli arızalanan görünmez elin işleyişini tüm yönleriyle ortaya koyarak son cümlede özetlediği şu gerçeği fazlasıyla açıklayan bir başyapıt: Fazlaca aklı başında olmak, hayatı olması gerektiği gibi değil de, olduğu gibi görmek anlamında bir deliliğe delalet olabilir. Bu da deliliklerin en büyüğüdür. (Don Kişot)

13- Olağanüstü Kitlesel Yanılgılar ve Kalabalıkların Çılgınlığı, Charles Mackay
Financial Times, en iyi on yatırım kitabını seçtiğinde en tepede bu kitap vardı. Piyasaların şaşırtıcı ve ayartıcı özellikleri hiçbir zaman sona ermez. 300 yıllık budalalık tarihi ve kitle histerisinin kısa bir özeti.

14- Dürtme, Richard H.Thaler-Cass R.Sunstein
Tarafsız tasarım diye bir şey yoktur. Problemi yaratan insanların ne düşündüğü hakkında herkesin cehaletidir. Dürtülmeye doyamayacaksınız. Yeni bir bilim olan seçim mimarisini öğrenmek istiyorsanız davranışsal ekonomi alanında ilk Nobel'i alan Thaler'in bu kitabı kaçmaz.

15- Doğal İktisat, Robert H.Frank
Körler ülkesinde tek gözlü adam kral olur. Hayatın tüm sorularına doğal ekonomist olarak yanıt bulmak istiyorsanız, bu kitap tam bir rehber. Belki sizi kral bile yapabilir.

16- Şans Hayatınızı Nasıl Değiştirir?, Richard Wiseman
Şanssız insanlar şanslarını ve yaşamlarını değiştirmek için bir şey yapabilirler mi? Devrim niteliğinde bir kitap. Uzun söze hiç gerek yok, Wiseman'dan mükemmel bir araştırma daha.

Unutmayın, sonunda piyasayı değil ahaliyi analiz edenler kazanır!