Yeni başlayanların mutlaka okuması gereken 10 ekonomi kitabı

Ekonomi bilimi her gün değişen halleriyle bilenlere bile tüm bildiklerini unutturan bir bilim dalı haline gelmeye başladı. Ekonomi uzmanları dahi olan biteni anlamakta zorlanırken geri kalanların ekonomiyi anlamasını beklemek hata olur herhalde. Zaten iRRasyonel'e en çok gelen soru da bu: Ekonomiyle yeni ilgilenmeye başladım; hangi kitapları önerirsiniz?

Eğer siz de ekonomiyle ilgilenmeye yeni başladıysanız ya da bizim gibi her gün bildiklerinizi unutup yeni şeyler öğrenmek zorunluluğunu hissedenlerdenseniz, önereceğimiz kitapları okumanızda fayda var. Kitapların ortak özelliği sıkıcı formüllerle dolu olmamaları, herkesin anlayabileceği bir dille yazılmaları, eleştiride gözüpek olmaları ve iyi bir gelecek için ekonominin nasıl olması gerektiğine odaklanmaları. Ekonomi her haliyle sıkıcı bir alan olduğu için listeyi kitapların sundukları fikir zenginliklerine göre sıralayarak veriyoruz.

Yeni başlayanların mutlaka okuması gereken 10 ekonomi kitabı:

10- Keseden Bankaya Tezgahtan Borsaya; Larry Allen
Ekonomi tarihinin bulanık sularında günümüz küresel sistemini oluşturan tohumları arayan bir kitap. İnsanoğlunun dünyanın tüm sorunlarına gerekli çözümleri nasıl finansallaştırdığını oldukça etkili şekilde ortaya koyuyor. Finansın karmakarışıklığının devrim olarak nasıl paketlendiğini tüm yönleriyle ortaya koyuyor. Küresel finans sisteminin öyküsünü öğrenmek isteyenler için gerçek bir kılavuz.

9- Krediokrasi; Andrew Ross
Ekonominin borca giderek daha çok bağlandığı bir sistemde politikacılar ve ekonomik sistem arasındaki ilişkiyi deşifre eden harika bir kitap. Toplum yararına üretilen her malın meta haline getirilmesi ile yetinmeyen ekonominin aynı zamanda herkesi o malı borçla finanse etmeye nasıl yönelttiğini ayrıntılarıyla ortaya koyuyor. Ekonomiyi yöneten politiklerin nasıl düşündüğünü bu kitabı okuduktan sonra daha iyi anlayacaksınız.

8- İktisatçılar ve İnsanlar; Ayşe Buğra
Ekonomi bilimini yaratan başroldeki kahramanları ve düşüncelerini herkesin anlayabileceği bir dille sunan türünün en önemli kitaplarından. Piyasayı amaçsız bir kurum olarak ele alan Hayek'ten ekonomiyi satranç tahtasına benzeten Simon'a kadar tüm önemli aktörler bu kitapta.

7- Kutsal Ekonomi; Charles Eisenstein
Hem Tanrı'ya hem de Mammon'a (Açgözlülük Tanrısı) kulluk edenlerin dünyasına yaratıcı bir bakışla bakıyor. Ekonomiyi eleştiren ya da ulaşılması mümkün olmayan çözümler sunan kitaplardan sıkıldıysanız, bu kitap dengeli bir karışımını sunuyor. 25.000 dolardan az kazananların gelirlerinin %4,2'sini hayır işlerine harcarken 100.000 dolardan çok kazananların neden %2,7'sini hayır işlerine harcadığını, zenginlerin kıtlık yokken bile nasıl kıtlık algısı içinde yaşadıklarını, iki milyardan fazla insanın neden günde iki dolardan az para kazandığını ve daha birçok sorunun yanıtını çarpıcı şekilde ortaya koyuyor.

6- Ekonominin Gerçek Yüzü; P.B.Smith, M.M.Neef
Modern ekonomi paradigmasının ev geçindirmeden sömürüye nasıl dönüştüğünü tüm yönleriyle ortaya koyuyor. Tarihte güçsüzlerin yararına olacak şekilde gücünden gönüllü olarak feragat eden hiçbir güçlü örneğinin neden görülmediği, ekonominin neden sadece ölçülebilen şeylere önem verdiği, piyasanın erdemlerinin bugün nasıl depresyon, şizofreni ve narsisizme dönüştüğü gibi çok farklı sorulara değiniyor. Birkaç yüzyıl önce inşaatı 600 yıl sürecek bir katedrala kimse önem vermezken bugün ekonomik verimlilik diye abartılı ölçütler nasıl geliştirebildik? Politikacılarda yoksulluğu gidermenin yolunu bulduk hissi nasıl oluşur? Hepsi ve daha fazlası bu kitapta.

5- Çıplak Ekonomi; Charles Wheelan
Ekonominin karmaşık formüllerine ve denklemlerine mizahla bakan sıradışı bir yapıt. Berlin Duvarı yıkılırken bedava Coca-Cola dağıttıran CEO'dan, Nobel Ekonomi Ödülü alan Amartya Sen'in işe kimi alırsınız problemine kadar birçok etkileyici olay. Ekonominin gizemli ve anlaşılmaz dilini meraklıları için tercüme eden olağanüstü bir kitap.

4- Paranın Yükselişi; Niall Ferguson
Tefecilerden Fibonacci'ye, Venedik Taciri'nden 16.yüzyılda haciz konulan Osmanlı mallarına, gayri menkul şişirme kralı Faulkner'dan Soros'a paranın müthiş hikayesi. Bundan daha heyecanla okunacak bir para tarihi yazılmamıştır herhalde.

3- Borçlandırılmış İnsanın İmali; Maurizio Lazzarato
Ödemeyi bitiremeyen bir borçlu ile borcun faizlerini tüketemeyen bir alacaklının ilişkisini tüm yönleriyle anlatan önemli bir yapıt. Borçla yaşama sanatının inceliklerini ironik bir dille ortaya koyuyor. Tüm ekonomik sistemin temelinde güvensizlik olan bir güven anlayışıyla nasıl ilerlediğini etkili şekilde açıklıyor.

2- Hayatımızdaki Ekonomi; Julie A.Nelson
Ekonominin amansız ve ahlak dışı yasalarla çalışan bir makineye dönüştüğünü, açgözlülük ve başıboş materyalizm tarafından yönlendiğini ve yüksek matematikli formüllerle sunulan "züppe iktisat" tarafından kutsandığını bundan daha iyi ortaya koyan başka bir kitap yoktur herhalde. Ekonomi biliminin, hayatımızı geçindirmemiz ve devam ettirmemize dair önemli noktaları ne kadar şiddetli bir biçimde yok saydığını hala fark etmeyenler için çarpıcı bir kılavuz.

1- Borç-İlk 5.000 Yıl; David Graeber
Bir gangsterin silahını çekerek sizden bin dolar haraç istemesi ile, aynı gangsterin yine silahını çekerek sizden bin dolar kredi istemesi arasında ne fark vardır? Ekonomi, para ve borcun tarihini bundan daha iyi anlatan başka bir kitap bulmak sanıyoruz pek kolay değil. Bugüne kadar hiçbir ekonomi kitabında yer almamış yüzlerce hikaye, olay ve çarpıcı argüman ile ekonominin antropolojik, psikolojik ve sosyolojik kökenlerine müthiş bir yolculuk. Bir solukta okunacak bir roman kadar heyecan verici. Girişteki soru ve daha birçok alışılmadık sorunun yanıtı bu kitapta. Ekonomi kitapları içinde "Uluslararası Bestseller" olan çok az kitaptan biri.