Para burda!

Yatırım yapılabilir ülke notunu kaybetmiş olmamız muhtemelen yabancı yatırımcıyı düşünmeye sevk etmiştir. Analistlerimizin beklentisi olumsuz. Yabancı yatırımın ivme kaybedeceği öngörülüyor. Neler olacağını bekleyip göreceğiz. Biz basit bir düşünce oyunu tasarlayarak yabancı yatırımcının düşünce şeklini biraz daha berraklaştıralım istedik.

Yabancı yatırımcının Türkiye yatırımı hakkında ne karar vereceğini merak ediyorsanız, yabancı yatırımcı ile danışmanı arasında geçen aşağıdaki konuşma yol gösterici olabilir.

Bu konuşma tamamen uydurmadır.

Yabancı Yatırımcı (YY): Hacı, söyle bakalım, nereye yatırım yapalım?
Danışman (D): Amerika'ya öneriyoruz. Borsa son yıl %5 getirmiş. On yıllık tahviller de %1,71 getiriyor. Ülkenin ratingi de 3A.
YY: Zaten bütün parayı Amerika'ya yatırdık, oğlum. Daha ne kadar yatıracağız. Geçelim.

D: İngiltere olabilir. Borsa son yıl %18 getirmiş. Rating mükemmel.
YY: Oraya da yatırdık yeterince. Borsa %18 getirecek diye bir yıl bekliyoruz. Sonra bir referandumla tüm para gidiyor. Geçelim.

D: Almanya iyidir. Rating 3A. Borsa son yıl %10 getirmiş. 30 yıllık tahvillerin getirisi ise %0,6.
YY: 100 milyon euroyu Alman tahviline yatıralım. 30 yıl bekleyelim, 600 bin euro kazanalım diyorsun yani. Enayi misin oğlum sen? Direk geçelim.

D: Japonya oldukça istikrarlı bir ülke. Yalnız tahvil getirileri ekside bu aralar. Borsa da son yıl %4,5 kaybettirmiş. Enflasyon eksi 0,5 seviyelerinde. Ama rating 3A.
YY: Yani diyorsun ki, 100 milyon dolarlık malı yığalım Japonya'ya. Bir sene içinde satar, 99,5 milyon dolar kazanırız. Bir yılda %0,5 kaybederiz ama rating iyi. Geç kardeşim, sinirlendirme beni Pazar akşam akşam.

D: Kuzeyin ülkelerinin herbiri birbirinden güvenilir. Ratingler hep 3A. İsveç borsası bir yılda %5, Norveç borsası %6 getirmiş. Gerçekten çok güvenilir yerler her açıdan. %5'ler risksiz güzel para.
YY: Bir yıl bekleyip %5 kazanalım diyorsun yani. Ben parayı sokakta mı buldum? Hissedarlara ne diyeceğiz? Demokrasi vardı, ondan %5 kazandık bu yıl, seneye arttırırz mı?.. Yarın sabah Türkiye'ye parayı indirin...

D: Ama efendim ülke yatırım yapılabilir seviyede değil.
YY: Başlatmayın lan ratinginize! Sabah shortlayın, akşama kadar oradan %5 kazanırız, akşama doğru da longlayın, verin vatansever küçük yatırımcının eline. Oradan da %5 kazanırız. Bir günde %10. İşte, yatırım dediğin böyle bir şeydir evladım.

D: Ama efendim özel sektörün dış borcu çok. Ya ödeyemezlerse?
YY: Oğlum ne özel sektörü. Zaten şirketlerin %70'i, bankaların tamamına yakını bizim elimizde değil mi? O borç Türklerin değil ki, bizim borcumuz. Avanak Türk analistler kendi borçları zannediyorlar. Aman sessiz ol, çaktırma!

D: Ama efendim, siyasi riskler çok yüksek.
YY: A benim salak evladım, serbest köle ticareti meselesi yüzünden Amerikan iç savaşı çıkmadı mı? Teleskopa tersten bakma, siyaset siyasi bir şey değildir, siyaset ekonomik bir şeydir. Kullanalım işte, ne güzel.

Konuşma böyle sürüp gidebilir. İşin özü, banka soyguncusu Willie Sutton'un neden banka soydunuz sorusuna verdiği cevaptadır aslında: "Para burda!"