Astrolojiye inanan insanlar hangi akıl sınıfının üyesi?

Biri size yatırımlarınızın değerinin finansal koşullara göre değil de doğum tarihinize göre belirlendiğini söylese herhalde gülersiniz. Fakat konu astroloji olunca bu tür safsatalara inanmak pek de canımızı sıkmaz. Astrologların iddiasını kolaylıkla kabul ederiz: Bir kişinin doğumu anında gezegenlerin konumu, insanın kişiliğini ve kaderini etkiler. Peki bu iddia ne kadar doğrudur? Gerçekten doğum anında gezegenlerin ve yıldızların konumu karakter üzerinde belirleyici midir?

Eğer bu iddialar doğruysa astrologların kaderimizi ve geleceğimizi söylemesi gerekir. Bakalım söyleyebiliyorlar mı?.. Balık burcunda doğan ünlüler arasında Einstein, Galilei, Vivaldi, Dali gibi ünlüler yanında Pasolini, Gelo gibi adı daha az duyulmuş başarılı kişileri görebilir ve bu yıldızlı temaşadan kendinize bir pay çıkarabilirsiniz. Fakat Balık burcu ile ilgili ünlü listelerinde John Wayne Gacy adını göremezsiniz. Oysa Gacy, en az Pasolini kadar sinema sanatına yön vermiş ve Gelo kadar etkili müzakere yeteneğine sahipti. Aynı zamanda alanında da dünyanın en başarılı kişisi olduğu rahatlıkla söylenebilir. Peki ama Gacy’nin adı bu listelerde neden yoktur?

Bunu merak eden Profesör Verle Muhrer, Amerika’nın en önemli 5 astroloğuna gider ve John Wayne Gacy’nin doğum tarihi, zamanı ve yeriyle ilgili bilgileri verir. Ayrıca gençlerle çalışmayı seven yaratıcı bir kişi olduğunu söyleyerek geçmişiyle ilgili bazı nötr bilgiler verir. Sonrasında da horoskopların John Wayne Gacy hakkında neler söylediğini öğrenmek ister. Eğer astrologlar kişilerin karakter özelliklerini ve kaderlerini yıldız haritaları üzerinden veya diğer yöntemlerle yapabiliyorlarsa, John Wayne Gacy’i de rahatça çözeceklerdir. Astroloji ve astrologlar açısından hiçbir problem olmaması gerekir. Bakalım bu 5 ünlü astrolog Gacy hakkında neler söylemişler?

Astroloji konusunda onlarca kitabı olan John Sandbach’ın Gacy hakkındaki yorumu şöyledir: “Agresif değil. Henüz tam olarak şekillenmemiş bir iş yapma mizacına sahip. Gençlerle çalışırken daha cesaretli olmalı…”

Yetenekli yerel astrolog Randy Goodman’ın Gacy hakkındaki yorumu: “İnsanlara hizmet etmek için doğmuş. Geçmişte enerjisini çok iyi kullanmış ve dünyaya katkıda bulunmuş. Hayatı çok pozitif…”

Astroloji yeteneği olarak kabul edilen Norma Knight haritaları inceler ve şöyle der: “Çok çok duygusal biri. Gençlerle arası çok iyi, sanki bir aracı gibi… Alırken ve verirken son derece güvenilir biri.”

Astroloji eğitmeni, yazarı ve dünyaca bilinen bir otorite olan Beverly Farrel 30 yıllık paranormal tecrübesiyle şöyle yorumlar: “Gençlerle çalışmaya devam etmeli…”

Astrolojinin kitabını yazdım diyen Neil F.Michelsen ise şöyle demiştir: “Diğer kişilerin ihtiyaçlarını çok iyi anlıyor, onlara karşı son derece saygılı ve iyi…”

John Wayne Gacy hakkındaki araştırma 80’li yıllarda “Astrology on death row” (Ölüm hücrelerinde astroloji) adıyla yayınlandığında herkes şok olmuştu. Çıkan sonuçlar, şöhretli astrologların Gacy’nin karakterini okuyamadığını söylüyordu. Çünkü John Wayne Gacy 33 genci palyaço kılığında kandırarak öldüren sapkın bir seri katildi. Sözleriyle gençleri kandıran Gacy sinemada palyaço katil filmlerinin fikir babasıydı. Peki ama Gacy’nin adı neden balık burcunun ünlüleri listesinde yer almıyor?

İşte bu kritik sorunun yanıtı, sözde astroloji biliminin insanlar üzerinde yarattığı başarının köklerinde saklıdır. Astrolojinin başarısının altında psikolog Robert Wiseman’ın da dediği gibi “dalkavukluk etkisi” denilen bir etki yatar. 1988 yılında psikolog Susan Blackmore tarafından yayınlanan “Probability Misjudgement and Belief in the Paranormal” adlı makalede bu etkinin sebebini ayrıntılarıyla anlatır. Astrolojiye inanç basitçe şöyle çalışır. İnsanlar, kendilerine söylenen olumlu şeylere inanmaya isteklidirler. Mesela kapasitelerinin büyük kısmını kullanmadıkları ya da bağımsız fikirli olduklarını ileri süren ifadelere kolaylıkla inanırlar. Çoğu zaman özel ifadeler bile toplumun büyük kesimi için doğru kabul edilebilir. Bu etkiyi çok iyi bilen astrologlar aynı zırvalıkları alabildiğine belirsiz ve okşayıcı hale dönüştürerek insanları “oldukça doğru” demeye yönlendirirler. Eleştirel bakış açısını kaybetmiş savunmasız insan da bu tuzağa kolaylıkla düşer.

Bu etkiyi burç sistematiğinden de kolaylıkla görebiliriz. On iki Zodyak burcu altı pozitif ve altı negatif burçtan oluşur. Pozitif burçların özellikleri, negatif burçlarınkilere göre her zaman daha olumludur. Psikolog Margaret Hamilton’un yaptığı bir araştırmada pozitif burçlarda doğanlar, negatif burçlarda doğanlara göre astrolojiye daha çok inanırlar. Çünkü pozitif burçlar dalkavukluk etkisinin daha üst düzeyde kullanıldığı burçlardır. İşte tüm astroloji hikayesi bu iki sözcüğe rahatlıkla indirgenebilir: Dalkavukluk etkisi!

Yapılan onca araştırma ve bilimsel tespite rağmen astrolojiye inancın sarsılmadan devam ettiği görülmektedir. Bizi etkilemek için dalkavukça sözler söyleyip öngörülerde bulunan astrologlara yerçekimi kadar sabit bir inanç duyduğumuz ortada. Yapılan birçok araştırma gibi bu yazı da, eleştirel bakış açısını yitirmiş savunmasız insan için hiçbir şey ifade etmeyecek. Değişim akılsızlığı kabul etmektir. Bir insanın kendini akılsız sayması mantıken mümkün değildir. Yani akıllı bir insan akılsız olduğunu söyleyemez; tıpkı akılsız bir insanın kendi akılsızlığını fark edemeyeceği gibi. Öyleyse astrolojiye inanan insanlar hangi akıl sınıfının üyesi?