Altın Fiyatları Nereye Gidiyor?

Altın fiyatları dün %2,2’lik bir düşüş gösterdi. Bu Dow Jones’taki düşüşün iki katından fazla bir düşüşü işaret ediyor. Dow Jones’un düşüş nedeni herkesin malumu. Goldman Sachs’ın kriz döneminde müşterileri yanıltıcı penetrasyonlarından dolayı bulaştığı suistimal. Aslında bu beklentiler dahilinde kabul edilebilecek bir gelişme olarak nitelendirilebilirdi fakat Dow Jones dünü %1,13’lük düşüşle kapattı.

Altının direk olarak etkilendiği, doların değeri, altının spot fiyatı, arz-talep gibi değişkenlerde önemli bir hareketlilik görülmezken, altının fiyatındaki bu ani değişim neden kaynaklanıyor öyleyse?

Goldman Sachs, tüm emtialarda olduğu gibi altında da en büyük işlemcilerden biri. Pozisyonların büyüklüğü, tüm emtia aktiviteleri üzerine soru işareti bulutlarını hemen toplayıveriyor tabi.

Goldman, dünyanın en büyük altına endeksli fonu SPDR Gold Trust’da(ETF) 11. büyük hisseye sahip. ETF’nin geçen hafta itibariyle aktif büyüklüğü 42 milyar $’ın üzerinde ve altın stoklarının geçen yıl satın aldıkları 45 ton altınla oldukça yüksek seviyelerde olduğu düşünülebilir. SPDR Gold Trust’da en büyük pay Paulson&Co.’ya ait ve Goldman ile Paulson&Co’nun arasındaki ilişki henüz tam olarak ABD Sermaye Piyasası Kurulu SEC tarafından çözülebilmiş ya da açıklanmış değil. Ama düşünülen o ki, altının her iki yönlü hareketi üzerine oldukça büyük pozisyonlar alınarak fonun performansı sürekli manipüle edilmiş. Yani başka bir deyişle altın, 1200 $’lardaki tarihi zirve seviyelerine olağan piyasa hareketlerinin dışındaki etmenler tarafından getirilmiş. Tüm bunlar da yatırımcılardan gizlenerek yapılmış.

Dünkü düşüş ise muhtemelen şu şekilde oluşuyor: SPDR Gold ETF, borsa da işlem gören ve altının fiyatına endeksli hisseleri karşılığı altın alan bir fon. Fakat dün yaşanan gelişmeler kurumsal altın yatırımcılarını endişelendirmiş olacak ki, ellerindeki hisseleri hızlıca satmaya başlıyorlar. Hisseler satıldıkça karşılığı olan fiziki altın da açığa çıkmış oluyor ve altının fiyatı gerilemeye başlıyor. Buna, kısa dönemde yaşanacak volatilite riskini düşünerek hareket eden yatırımcılar da eklenince satışlar artıyor ve altının fiyatı daha da düşüyor. İşte dünkü %2,2’nin üstündeki düşüşün nedeni kısaca böyle özetlenebilir.

Altının fiyatındaki düşüş bir diğer artçı şoku daha yaratıyor. Altının yükseleceği beklentisiyle kısa vadeli kontratlarda uzun pozisyon alanlar şimdi bu pozisyonlarını daha düşük fiyatlardan kapatmak zorundalar. Yani yüksek fiyattan aldıkları kontratları düşük fiyattan satmak durumundalar. Piyasalarda “long squeeze” denilen bu durum sonrasında yatırımcılar zarar ederken, dolara yöneliş de artacaktır.

Piyasaları uzaktan izleyenler, finansal krizin başından bu yana ortaya çıkan tabloyu düşündüklerinde, tüm finansal sistemi suistimal, kandırma, manipülasyon vesaire… üzerine kurulmuş olarak özetlemeleri oldukça normal sayılabilir artık.

Bu gelişmelerin yatırımcıların piyasa algılamasını ve hassasiyetini etkileyebileceği düşünülüyor. Uzun zamandır düzeltme için bir neden arayan piyasalar için bu tetikleyici bir sebep olabilir.

Yaklaşan Tehlike

Şu ana kadar otoriteler ve piyasalar tarafından algılanmayan çok önemli bir risk daha var. O da altın piyasalarındaki “kaldıraç”.

Sadece Londra Altın Borsası’nda bir yıl içinde 5.4 trilyon $ tutarında altına endeksli işlem yapılıyor. Tamamı kağıt üzerinde alınıp satılan 5.4 trilyon $’lık altın. Bu tutarı piyasadaki fiziki altınla karşılaştırdığımızda 100:1’in bile çok çok üzerlerinde bir kaldıraç oluşuyor. Sanırız bu oran bile Enron skandalını “çocuk oyuncağı” yapmaya yetecektir.

Bir diğer ayrıntıyı da burada belirtmek yerinde olacaktır. BIS rakamlarına göre 650 trilyon $’lık türev piyasasının %97’si 5 bankanın elinde görünüyor: Goldman Sachs, JPMorgan, Morgan Stanley, Citigroup ve Bank of America.

Bu kaldıraçlı türev işlemlerin özellikle emtia piyasalarında ne tür sonuçlar yaratacağını bundan sonra da izleyip göreceğiz artık.