Ekonominin en büyük ilüzyonu hiç şüphesiz kişi başına milli gelir denilen kavramdır. Merak edilen soru şudur: Birçok kişi ve aile için elde edilen gelir son on yılda artmazken nasıl oluyor da kişi başına milli gelir üç katına çıkabiliyor. 2003'te 3.500 dolarken şimdi 11.000$ olabiliyor.
Ekonomi-politiği yönetenlerin kendini beğenmişliklerinin ve insanlara yukarıdan bakma alışkanlıklarının temelinde kişi başına milli gelir kavramı vardır. Politik olarak "kişiden sayılmayanlar" da bu hesabın içine alınır ve "gelirinizi nasıl da arttırdık" denilerek herkesten şükretmesi istenir. En azından bizde böyle.
Milli gelir basitçe bir ülkenin ürettikleridir. Diyelim ki küçük bir adada üç kişi yaşıyor. Bunlardan biri işçi ve geliri 10 lira. Diğeri memur ve geliri 10 lira. Üçüncüsü bir telefon üreticisi ve geliri 150 lira. Bu durumda bu adanın milli geliri 150 liradır. Kişi başına milli gelir ise 50 lira. Şimdi bu adada dördüncü bir kişi olduğunu ve bu kişinin de başbakan olduğunu düşünelim. Başbakan, halkı olan bu üç kişiye "sizin kişi başına milli geliriniz 50 liradır" dese, işçi ve memur "nerede bizim 40 liralarımız öyleyse" demezler mi? Muhtemelen diyeceklerdir. Öyleyse yanıtlanması gereken soru şudur: Kişi başına milli gelir hangi kişiye düşüyor?
Ülkemizin kişi başına milli geliri yaklaşık 11.000$. Bu yaklaşık 23.000 lira yapar. Dört kişilik bir ailede yaşıyorsanız 92.000 lira yıllık geliriniz var demektir. Ama yok. İşte ilüzyon buradadır.
820 milyar dolarlık milli gelirimizi 75 milyonluk nüfusumuza bölünce çıkan bu rakama gelin biraz yakından bakalım. Bu ülkede 820 milyar dolar milli geliri kimler yaratıyor dersiniz? Yaklaşık 22 milyon öğrenciye sahibiz ki, bunların milli gelire "1 kuruş" katkısı yok. Peki 5 milyon işsizin var mıdır? Ya 10 milyon yeşil kart sahibinin? 10 milyon emeklinin var mıdır sizce? Yoktur, olamaz da. Yani 47 milyon kişinin çok açık bir şekilde milli gelire katkısı olması teknik olarak imkansızdır. Ülkemizde sigortalı olarak çalışan kişi sayısı 18 milyondur. Yani bu 820 milyar dolarlık milli geliri yaratanlar topu topu 18 milyon kişidir. (Kalan 10 milyon kişi istatistiksel olarak belirlenemediğinden hesaplamamızda elimine edilmiştir.) İşte şimdi can alıcı noktaya geldik. 820 milyar doları 18 milyon kişi yarattığına göre kişi başına milli gelir 46.000$ olmalıdır. Ne dersiniz, sizce de öyle değil mi?
Milli geliri yaratan 18 milyon çalışanın yarısı asgari ücretlilerden oluşuyor. Eğer kişi başına milli gelir 46.000$ oldu derseniz, o 9 milyon asgari ücretliden, son elli yıl içinde bıyıkları 4 kez şekil değiştirip en son "badem"de karar kılan "kesin inançlı" kardeşim şöyle der: "Sen Rahmi Koç'la benim gelirimi toplayıp ikiye mi bölüyorsun; demek ki sen beni aldatıyorsun!"
İşte, ekonomi-politiği yönetenler bu durumla karşı karşıya kalmamak için kişi başına milli gelir gibi sahte, soyut, belirsiz ve yukarıdan bakan bir ölçü geliştirmişlerdir. Kişi başına milli gelirin hangi kişiye düştüğünü anlamadıysan hemen söyleyelim. Forbes'in ultra zenginler listesindeki Türk'lerin sayısının son on yılda nasıl arttığını incelersen sorunun yanıtını da bulmuş olursun.
Ha, şunu da unutma. İntihar ederek katkıda bulunulan tek ekonomik ölçü birimi de kişi başına milli gelirdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder