3 Şubat 2011 Perşembe

Kar yağışına endeksli futures ve opsiyonlar


Facialardan, doğal afetlerden ve büyük yıkımlardan herkes ders alır ama sadece finans mühendisleri krizi fırsata çevirir. Bugün yaşanan finansal krizi de finansal rahatlığı da yaratan finans mühendislerinin vitrine çıkardığı bu yaratıcı enstrumanlar değil mi zaten.

2006 yılının 11 Şubat günü ABD’nin kuzeydoğu eyaletlerinde kuvvetli bir kar fırtınası başlar. Fırtına ve kar yağışı aralıksız 2 gün sürer. 1869 yılından beri yaşanan en çetin fırtına olduğu söylenir. Sonuç tahmin edileceğe üzere çok büyük bir maddi zarar ve enkaz.

Fırtınanın başlangıcından sadece 15 gün sonra, Chicago Mercantile Exchange (CME), 26 Şubat 2006 itibariyle kar yağışı üzerine vadeli işlem ve opsiyon işlemlerine başlayacağını duyurur. Yağacak kara bile endekslenen türev ürünlerin şaha kalktığı günlerdir ve yatırımcılar bu enstrumanları hemen kabul ederler.


Maçlardan atlara, masa oyunlarından şimdi de kar yağışına. Soğuk oldu, kar yağıyor diye üzülme artık anlamını yitiriyor. 10 cm. kar bile sizi fazlasıyla zengin edebilir. Bütün kışın güneşli geçtiğini varsayarsak kayıp öyle hisse senetlerindeki gibi büyük de olmuyor. Oldukça sınırlı. Herhalde reklamı böyle yapmışlardır.

Kar vadeli işlemleri, yatırımcıların hava durumu kaynaklı risklerini yönetebilecekleri bir şekilde dizayn edilmiştir. Kış aylarında işlem gören kontratlar belli bir bölgedeki kar yağışına endekslenir. Özellikle belediyeler, devlet kuruluşları ve sivil toplum örgütleri gibi kar yağışının olası etkilerine karşı bütçe oluşturan kurumlar böylece bütçelerinin açık vermemesini sağlamış olurlar.

Kontratlar basitçe şöyle çalışıyor. Bir kontrat alıyorsunuz ve karın yağmasını bekliyorsunuz. Kar kalınlığı ölçümü yapan indekslerden birine dayanarak dizayn edilen bu vadeli işlemlerde, endeksteki her 0,1 puan düzeyindeki artış size 50 dolar getiriyor. Kar kalınlığı arttıkça getiri de buna paralel artıyor.

CME, her kış gelişinde bu kontratları vitrine çıkarıyor. Dünyada da pek tanınmayan ve hemen hiçbir kaynakta tanıtılmayan bu enstrumanlar, krizlerin ne kadar derin olursa olsun ekonomik olarak yönetilebileceğinin bir göstergesi gibidir.

Hiç yorum yok: