Ekonomi bilimine göre ekonomi yorumcusu bir fahişedir!

Ekonomi bilimi giderek hayatın tüm sorunlarını çözen "sihirli bir açacak" haline geldi. Artık sadece emek, sermaye, işgücü ve para gibi konulara cevaplar bulmakla kalmıyor, aklınıza ne gelirse çözmeye çalışıyor. Sağlık hizmetlerinden eğitime, çevre sorunlarından ilişkilere kadar her türlü soruya cevap veriyor, her şeyin fiyatını bulmaya çalışıyor. Doğal olarak da ekonomistler kendilerini her derdin devası olarak görüyorlar. Yakın Çağ ve Uzay Çağından sonra Ekonomist Çağı başladı diyebiliriz herhalde.

Ekonomi biliminin son zamanlarda üzerine eğildiği konulardan biri de fahişelik. Aradığı cevap ise seksin fiyatı. Piyasa varsa mal ya da hizmet vardır, mal ya da hizmet varsa fiyat vardır. Doğru fiyatı bulmak da ekonomistin görevidir. Dünyanın en büyük piyasalarında biri olan seks piyasasında fahişelik hizmeti verildiğine göre ticaretin doğru fiyatlardan yapılması önemli bir husustur. Peki doğru fiyatı kim belirleyecek: Elbette ki ekonomist.

Seks piyasası üzerine olan teorileri incelerken, fahişelik hizmeti ile aynı ekonomik teorilere dayanan başka bir hizmet türü daha olduğunu fark ettik. Ne mi? Ekonomi yorumculuğu.

Ekonomi yorumculuğu, ekonomi teorileri açısından bakıldığında fahişeliğe oldukça çok benziyor. Neden mi?

Ekonomi yorumculuğunun ekonomik teori açısından neden fahişeliğe benzediğini gösteren 7 teoriyi merak ediyorsanız, okumaya devam edebilirsiniz.

1- Kendi kendini yönetme (otonomi)
Fahişelik mesleği üzerine birçok şey söylenebilir. Biz sadece ekonomi biliminin bakış açısından bakacağız. Ekonomi, fahişeliği, kadınların kendi hayatları üzerinde kontrol sağlama fırsatı olarak değerlendirir ve iş ve kariyer fırsatı olarak görür. Neoliberal açıdan fahişe kendi kendini yöneten (otonom) erdemli bir kişidir. Tıpkı ekonomi yorumcusu gibi. O da bu işi bir kariyer fırsatı olarak görür ve kimseden emir almadan bağımsız şekilde yorumunu yapar.

2- Fahişelik suçtur
Fahişelik ticari bir iş olarak suçtur ama suçun tespiti oldukça zordur. Yatağınızdaki birinin sizden vergisiz kazanç mı sağladığı yoksa aşkına karşılık sizinle birlikte mi olduğunu görünce anlayacak bir "uzman" yoktur herhalde. Bu tıpkı varlık fiyatlarını etkileyecek yorumların suç olması gibidir. Ekonomi yorumcuları gün boyu yaptıkları yorumlarla varlık fiyatlarıyla istedikleri gibi oynayabilirler. Ama işledikleri suçu ayırt edecek bir "uzman" bulmak burada da oldukça zordur. O nedenle seksin aşk ya da para karşılığı mı olduğunu anlamak, yorumun spekülasyon mu ekonomik analiz mi olduğunu anlamak kadar zordur.

3- Arz talep dengesizliği
Ekonomik teori arz artınca talebin düşeceğini söyler. Bu fahişelik için böyle değildir. Ekonomist Steven Levitt'in sektör üzerinde yaptığı araştırmalarda fiyat arttıkça talebin düşmediğini görmüştür. Bu tam da ekonomi yorumcusu piyasası için geçerli olan teoridir. Piyasadaki yorumcu sayısı arttıkça bunlara olan talep düşmez, tam tersi daha çok artar.

4- Fırsat maliyeti
Ekonomistler fahişeliğin fırsat maliyetinin aile hayatından vazgeçmek olduğunu söylerler. Yani aile hayatından vazgeçerek fahişeliği seçen biri her türlü eleştiriye de göğüs germek zorundadır. Öyleyse bu işten elde edilecek gelir vazgeçilenlerden büyük olmalıdır. Bu teori ekonomi yorumcusu için de geçerlidir. Ekonomi yorumcusu da popüler olmak uğruna eleştiriyi göze alan kişidir. Çünkü eleştiri, ekonomi yorumculuğunun fırsat maliyetinin yarattığı bir sonuçtur. Popülerlik eleştiriden yüksekse yorumculuğa devam etmek doğru karardır. Tıpkı fahişelerin de aynı düşünceyle hareket etmeleri gibi.

5- Piyasa koşulları
Piyasa koşulları fiyatın temel belirleyicisidir. Basitçe söylemek gerekirse asgari ücret ne kadar yüksekse fahişelere ödenen fiyat da o kadar yüksek olacaktır. Tersi durumda ise tam tersi. Düşük asgari ücret düşük fiyatlara, yüksek talebe ve dolayısıyla daha fazla fahişeliğe neden olacaktır. Şimdi bir ekonomi düşünün; çalışanların yarısından fazlası asgari ücretli, şirketlerinin %70'i yabancıların elinde, hakim ekonomik aktivite inşaat,finans piyasaları yabancı likiditenin hakimiyeti altında. Böyle bir ekonomide iki şeyin sayısı artar: Fahişelerin ve ekonomi yorumcularının. Bizde olan da budur.

6- Batık maliyet
Ekonomistler P.Moffatt ve S.Peters'ın yaptığı araştırmalara göre en cekici fahişeler en yüksek ücreti almazlar. Çekici olmayan ve daha yaşlı olanlar en yüksek ücreti alırlar. Neden mi? Çekici olmayan kadınlar, müşterilerinin tekrar geleceğini düşünmedikleri için en yüksek ücreti talep ederler. Müşteriler ise o ana kadar bazı maliyetlere (arama, yolculuk, beklenti) katlandıkları için (ekonomi diliyle batık maliyet), vazgeçerek maliyeti arttırmaktansa ödeme yapmayı kabul ederler. Batık maliyet ekonomi yorumcuları için de geçerlidir. En çok konuşan ya da yazan yorumcular en akıllı, en bilgili veya en başarılı olanlar değildir. Çünkü akıllı, bilgili ve başarılı olanlar müşteri memnuniyetini düşünüp gerçekleri söyledikleri için basında kendilerine fazla yer bulamazlar. Tıpkı fahişe piyasası gibi "çekici olmayan fahişelere" yüksek ödeme yaparız.

7- Kar maksimizasyonu
Fahişeye neden ihtiyaç duyulur? Kimse hayatının aşkını bulma ümidiyle yola çıkmaz. Öyleyse yanıt basit: Temel içgüdü. Ya da para eşittir mutluluk. Ekonomi diliyle söylersek kar maksimizasyonu. Peki, ekonomi yorumcusunu neden dinleriz? Her ay gelirinizin bir kısmını tasarruf edin, foreks, borsa, vob gibi riskli işlemlerden uzak durun, paranızı vadeli hesaba yatırın, 20 yıl sonra zengin olun diyen bir ekonomi yorumcusunu kimse dinlemez herhalde. Onun yerine bizi hemen zengin edecek bir yorumcu isteriz. İçgüdülerimiz bizi kısa süreli hazzı maksimuma çıkaran ekonomi yorumcusuna yönlendirir. Anlık grafikler, anlık oranlar, anlık fiyatlar vs. Anlık kar maksimizasyonu. Çünkü para eşittir mutluluk. Yani fahişe eşittir ekonomi yorumcusu.

Ekonomistlerin fahişelik hakkında ürettiği teoriler deneysel olarak test edilebilir olmanın çok sınırlı yaklaşımı çerçevesinde gerçektir. İşte popüler ekonomi edebiyatının da yaptığı budur: Hatalı varsayımlar kullanarak dünyayı açıkladığını iddia etmek. Tıpkı yukarıda fahişelik için yaptığı gibi.

Eğer ekonomi bilimi haklıysa söyleyecek tek bir şey kalıyor: Ekonomi bilimine göre ekonomi yorumcusu bir fahişedir.