22 Ağustos 2008 Cuma

Bir Devin Çöküşü: Lehman Brothers

Amerikanın 4. büyük menkul kıymet şirketi Lehman Brothers hisseleri bugün sabah seansında %14 artış gösterdi. Bunun nedeni subprime krizinden sonra zor durumdan bir türlü çıkamayan şirketin, bir Kore bankası olan Korea Development Bank tarafından satın alacağı yönündeki açıklamalardı.

FED'in Bear Stearns için sağladığı bazı garantileri Lehman için sağlamamasının, satınalmada Kore bankası için olumsuz bir durum olabilir. Çünkü hala Lehman'ın mali tablolarında kara delik oluşturan ve ileride varlık silmeye kadar götürecek düşük kaliteli varlıkların (tier 3 assets) ağırlığı devam etmekte.

Lehman'ın market kapitalizasyon yöntemine göre piyasa değeri dün itibariyle 9 milyar $. Bu da Lehman'ın şu ana kadar ki en düşük değeri. Şirketin 2008 yılında piyasa değerinin %80'nini kaybettiği biliniyor.

Tüm bu somut olumsuzluklara rağmen, şirketin satılabileceği yönündeki iyimser beklentiler piyasalarda "Call Option" işlemcilerinin sayısını oldukça arttırmış durumda. Burada call option işlemini basit bir örnekle anlatmak yerinde olacaktır. Hisse senedinin gelecekte fiyatının yükseleceğini düşünen bir yatırımcı bir Call kontrat satın alır. Hisse senedinin cari fiyatının 100, kontrat fiyatının 110 olduğunu düşünürsek, hisse senedi fiyatı kontratın vadesinden önce 120'ye yükseldiğinde, yatırımcı 110 birim fiyattan satın alacağı hisse senetlerini piyasada 120'ye satarak, 10 birim kar elde edecektir. Bugün satınalma açıklamalarının abartılı bir iyimserlikle piyasalarda dolaştırılmasının arkasında, işte bu kısa yoldan kazanç elde etme düşüncesi hakim görünmektedir.

Öte yandan yatırımcıların açığa satış (short selling) işlemlerinden kaynaklanan kısa pozisyonlarını kapatıp uzun pozisyon aldıkları da işin diğer boyutudur.

Yatırımcıların bu açgözlülüğü ve karışık para kazanma yöntemleri, sade vatandaş için bir Dickens hikayesi gibidir. İflas eden bir burjuvanın kapı kapı dolaşıp para dilenmesi ve sokaktaki vatandaşların bir sonraki kapıda neler olacağına dair bahse tutuşması ile ilgili Dickens klasiğini hatırlayanlar olacaktır. İflas eden şirketler, icradaki ev satışları ve tahakkuklardaki yüksek artış hızı, bugünün Amerikasının giderek böyle bir duruma yaklaştığını göstermektedir.

Berlin duvarı ya da Sovyet blokunun çöküşü gibi, Wall Street'in 40 yılda yarattığı ticari mitler ve inançlar sistemi çökme noktasına mı gidiyor? Her satılan Amerikan şirketinin arkasından bayram eden Amerikalı yatırımcılar kendi sonlarını mı hazırlıyorlar? Enron, Arthur Anderson, Bear Stearns'in çökmeleri; Freddie/Fannie, Citibank, Merrill Lynch'in ateşten bir türlü kurtulamamaları acaba çöküşün işaretleri mi? Bugün herkes bu soruları birbirine soruyor ve cevabını arıyor.
Kulaktan kulağa fısıldanan şey ise hiç değişmiyor: Acaba sıra şimdi kimde?..
Lehman Brothers'ın ayrıntılı çöküş hikayesine Finansal Krizin Gizli Doğası: Maça Kızı Efekti adlı kitabımdan ulaşılabilir...

Hiç yorum yok: