Düşünmeden konuştuğumuzu gösteren 8 söz!

Eleştirel düşüncenin "e"sinin bilinmediği bir yerde her konu gibi şimdi de koalisyonu tartışıyoruz. Aklın kullanılmasına sadece onların izin verdiği kadar yer veren bir ana akım medyamız var. Çünkü onlara göre eleştirel düşünce, toplumu ilerlemeden mahrum bırakıp bayağılaştıran bir kendi kendine yeterlilik durumu. Yapıp etmenin düşünmekten daha kolay olduğu anlayışı "hizmetkarlarımızın" tek bildiği. Açık fikirden vebadan kaçar gibi kaçılıyor. Bir gerçeğin başkaları tarafından bilinmemesi yöneticilerin ortak tutumu; bilinen ve düşünülenlerin en iyisi sadece kendilerine ait.

İşte böyle bir eleştirel ortamda koalisyonu tartışıyoruz. Her kafadan bir ses çıkıyor. Çoğu karşıt düşünceyi hedef alır şekilde kurgulanıyor. Yani daha doğru ve daha iyi çabası içermiyor. Peki böyle bir ortamda acaba halkımız koalisyon hakkında ne düşünüyor dersiniz?

Son on yılda iletişim ve düşünce şeklimiz köklü bir değişime uğramış görünüyor. Düşüncelerimizi artık klişe kavramları söyleyerek açıklıyoruz. Daha açık söylersek düşünmeden konuşuyoruz. Halkımızın koalisyona bakış şeklini de bu düşünce şeklimiz fazlasıyla açıklıyor aslında.

Düşünmeden konuştuğumuzu gösteren 8 söz:

1- Aynen
Bir "düşünce sıfatı" olarak 2006'da dilimize yerleşen bu kavram 2009 yılına gelindiğinde popüler olmuştu bile.
"IMF'ye borcumuz bitmiş."
"Aynen"
"Arda Turan Merkez Bankasının faizi indirmesi gerektiğini söylüyor."
"Aynen öyle"
"Başkanlık sistemi iyidir."
"Aynen aynen."
Bir kere dile yerleşti mi insan artık tüm düşünce açıklamalarını bu kavram ile yapmak istiyor.
"Şu an bu konuyu düşünecek durumda değilim"in eşanlamlısı.
"Kendim üretemiyorum burada hazır yapılmışı var" dermiş gibi.
Artık insanlar tek kelimeyle düşüncelerini açıklar duruma geldiler.
"Yapılan araştırmalara göre iletişimin %85'ini bu kavram oluşturuyor."
"Araştırma mı yapmışlar bunun için?"
"Aynen."

2- Hayırlısı
Dinin kutsal değerlerinin hayatın belirsizliklerine yanıt olarak uygulanmasını bundan daha güzel anlatan kavram yoktur herhalde.
"Nükleer santral riskli diyorlar."
"Hayırlısı."
"MB faizi düşürür diyorlar."
"Hakkımızda hayırlısı."
"Ekmeğe zam gelmiş."
"Her şeyin hayırlısı."
"Koalisyon olsun mu?"
"Hayırlısı neyse o olsun."
Kutsal bir değeri kullanarak hem düşünme zahmetinden hem de eleştirilme riskinden kurtarıyorsun.
"Bu kavramı kullandığın sürece ne Einstein'a ne Graham Bell'e ne de Apple'a ihtiyacın var."
"Hayırlısı be gülüm."

3- Sıkıntı yok
Sıkıntı var demenin maskeli halidir bu kavram.
"Madende göçük olmuş."
"Sıkıntı yok, her şey kontrol altında."
"İnşaat asansörü düşmüş."
"Sıkıntı yok, her şey bilgimiz dahilinde."
Bu arada biz kimiz?
İnsanları başından savmak ve konunun gerektirdiği düşünsel çabayı sarfetmek istemeyen kişinin mottosu olmuştur.
İnsanlara yukarıdan bakanların dar kelime hazinesi içinde ışıl ışıl parlayan elmas gibidir.

4- Tabi ki de
Popüler sözlüklere göre 2000'den sonra parlayan bir onaylama kavramı daha.
"Yol kalkınmadır."
"Tabi ki de."
"Süper güç olduk."
"Tabi ki de."
"Komşularla sıfır sorun yaşıyoruz."
"Tabi ki de."

5- Yapacak bir şey yok
Düşünme ve eylem yetisi elinden alınan insanın kendini haklı gösterme halini vurgulayan bir kavram.
İnternet sözlüklerinden 2009 sonrasında popüler olduğunu anlıyoruz.
Bezginlik ve umutsuzluğun lirik bir anlatımı.
Kullanana yüksek bir rahatlama veriyor.
"Madende 301 kişi ölmüş."
"Yapacak bir şey yok."
"Büyük ülkeler nükleeri yasaklıyor, biz yapıyoruz."
"Yapacak bir şey yok."
"Bir gün aklın başına gelince yapacak çok şey olduğunu anlarsın."
"Yapacak bir şey yok."

6- Kısmet
Sürekli açılıp kapanan bir şey olarak bildiğimiz bir kavramdı.
Popüler sözlüklerde, kişinin arkasına saklanarak kendini avutabileceği ve gerçeklerden kaçabileceği şeklinde tanımlanması 2007 ile birlikte başlıyor.
Sonra da dile iyice yerleşiyor.
"Avrupa Birliğine girer miyiz?"
"Kısmet."
"Hukuk sistemimiz düzelir mi?"
"Kısmet."
"Ekonomi düzelir mi?"
"Kısmet."

7- Valla bence de öyle!
Düşünerek bir şeyi değiştiremeyeceğine inanan insanların sıklıkla kullandığı bir deyiş.
"Dolar yükselir diyorlar."
"Valla bence de öyle."
"Benzine zam gelebilir."
"Valla bence de öyle."
"Yolsuzluğun kökü kazınmış."
"Vala bence de öyle."

8- Kesinlikle
Söyleyecek hiçbir şeyi olmayan insanın imdadına yetişen joker bir kavram daha.
"Koalisyon iyidir diyorlar."
"Kesinlikle."
"Koalisyon başarısızlık getirir diyorlar."
"Kesinlikle."
"Koalisyon konusunda herkes farklı düşünüyor."
"Kesinlikle."

Aslında sorun insanların düşünmeye çaba sarfetmek istememelerinde değil, tüm bu kavramların 2000'lerden sonra popüler olduğu göz önüne alındığında, herkesin düşünce şeklinin nasıl aynı biçimde şekillendirildiğindedir.
Neyse daha fazla konuyu uzatıp, eleştirel düşünce bakış açısı olmayan insanların yersiz eleştirilerine hedef olmadan baştaki sorumuzun yanıtına dönelim.
"Koalisyon kötüdür diyorlar, ne dersin?"
"Aynen."
"Hayırlısı."
"Sıkıntı yok."
"Tabi ki de."
"Yapacak bir şey yok."
"Kısmet."
"Valla bence de öyle."
"Kesinlikle."