Belli bir amaç için bir araya gelmiş ve o amaca ulaşabileceğine büyük bir tutkuyla inanan bir grup insandan daha tehlike bir şey yoktur. Bu tür bir düşünce tarzının finansal sistemi bu noktaya getiren düşünce tarzı olduğunu söylemek sanırız abartılı bir değerlendirme olmayacaktır.
Homojen bir yapıya sahip olmayan grupların daha başarılı olacağı bugün inanılan bir yaklaşım olmasa da doğruluk payı yüksek bir çıkarımdır. İyi bir takım herkesin iyi olduğu bir takım değil, herkesin farklı olduğu bir takımdır.
Yapılan bir deneyde denekler iki gruba ayrılır. Birinci grupta sadece zeki denekler vardır. Diğer grupta ise zeki deneklerle birlikte o kadar zeki olmayan denekler yer alır. Gruplardan kendilerine verilen problemleri çözmeleri istenir. Sadece zekilerden oluşan grup karma gruba göre her defasında daha kötü bir performans sergiler. Bu beklenmeyen sonuç çeşitliliğin önemini ortaya koymaktadır. Zekilerden oluşan grup soruna farklı bakış açıları getirmekte diğer gruba göre daha başarısız olmuştur. Çünkü zeki kişiler yetenekleri açısından birbirine benzerler.
ABD’nin 1961’deki başarısız Domuzlar Körfezi çıkarmasının arkasında da aynı olgu vardır. Kennedy yönetimi harekatı planlayanların başarıya olan inançları doğrultusunda hareket etmişti. Harekatı planlayanlar 1200 kişiyle Küba’nın alınabileceğine emindiler. Bu konuda karamsar olan diğer devlet kurumlarının görüşleri ise dikkate alınmamıştı. Sonuç ağır olmuştu. Castro’ya olan halk desteği, Küba ordusunun gücü ve adanın büyüklüğü gibi başlangıçta göz ardı edilen son derece basit olgular hüsranın nedeni olmuşlardı. Ama en önemlisi homojen bir grubun vardığı kararın ne kadar hatalı olduğuydu.
HBOS neden çöktü?
İngiltere’nin en büyük mortgage bankası HBOS’u 2009 yılında çöküşe götüren sebep de aynıydı. 2002-2005 yılları arasında HBOS’un risk yönetiminden sorumlu Paul Moore, bankanın faaliyetlerinin riskli olduğunu ve geleceğini tehdit ettiğini fark eder. Banka yönetiminin maliyeti ne olursa olsun büyüme isteğinin, agresif satış politikaları ile birleşmesinin bankayı uçuruma sürüklediği, tüm risk yönetim ekibi tarafından sezilmekteydi. Paul Moore, politikalardaki bu ölümcül yanlışlığın, şirketin sağlığı üzerinde ciddi riskler yara¬tacağını yönetim kuruluna bildirir. Sürdürülebilir olmayan kredi balonu üzerine kumar oynamanın intihar olduğunu ayrıntılarıyla anlatır. Aldığı cevap şaşırtıcıdır. CEO Sir James Crosby tarafından görevine son verilir ve yerine bankacılık ve risk yönetiminde tec¬rübesi olmayan başka bir yönetici atanır. HBOS yönetimi başarılı olacaklarına son derece emin oldukları için bu tür bir muhalif sese kulak vermezler. Bu hata şirketin başka bir şirket tarafından satın alınması ile karşılığını bulmuş olur.
Finansal piyasalarda başarılı olmanın en önemli kurallarından biri çok sesliliğin sağlanmasıdır. Herkesin aynı şeyi düşündüğü bir ortamda yapılan tüm değerlendirmeler insanların zihinlerini açmak yerine daha çok kapayacaktır.
1 yorum:
Yorum Gönder