10 Nisan 2015 Cuma

Dolandırıcıyız ya da hiçbir şey!

Sosyal medya veya benzeri yerlerde piyasa yorumlarını paylaşan kişiler zaman zaman eleştiriye tabi tutuluyor. "Bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı" adı verilen yasal düzenlemeleri ihlal ettikleri söyleniyor. Mesela doların yükseleceğini mi söylediniz, hemen bir "çokbilmiş" çıkıp sizi uyarıyor: Yatırımcıları yanlış yönlendiriyorsun! Ya da bilmem ne hisse senedi düşecek mi dediniz; başka bir çokbilmiş itiraz ediyor: Sen ekonomist misin, nereden biliyorsun? Ya da ne bileyim Fed faizi kesin arttıracak, piyasalar çöker mi dediniz; bir başka çokbilmiş haddinizi hemen bildiriyor: Piyasayı bozuyorsun, düzenlemelere göre suç işliyorsun!

Eğer siz de sosyal medyada bu tür görüşler paylaşan biriyseniz mutlaka benzer uyarılar almışsınızdır. Söylenen hep aynı: Düzenleme var, ihlal ediyorsun, sen yorum yapamazsın, ekonomist değilsin, falan filan. Ne dersiniz, sosyal medyada ekonomi yorumu paylaşmak gerçekten suç mu? Yani "Yemin ederim ki dolar düşecek" diyen biri suç mu işliyor? Ya da "Kitap çarpsın bu hisse uçacak" diyen biri bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı mı yapıyor?

7 milyar dünyalının aynı anda konuştuğu sosyal medyada sizin görüşlerinize inanacak milyar dolarları olan binlerce kişi çıkarsa belki piyasa değişebilir elbette. Ama daha adam kredi kartı asgari tutarını ödeyemiyor, 3 milyon kişi kredi kartı borcundan dolayı takibe atılmış, dolmuşa binecek parası kalmamış hangi piyasayı etkileyip yönlendirmeyi planlıyorsun? Diyelim ki sosyal medyada yorum yapan "çapulcu", bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı yapıyor. Peki senin şöhretli ekonomistlerin ne yapıyor?

Mahfi Eğilmez
Son yazılarından birinde şöyle diyor:

"İçine girilen orta gelir tuzağının yarattığı refahı arttıramama sorunları, dış finansmanda karşılaşılan sıkıntılar, risklerle birlikte kırılganlığın artması ve yapısal sorunlara sürekli yanlış teşhis ve yaklaşımlar yapılması önümüzdeki dönem için de sıkıntıların artarak süreceğinin göstergesini oluşturuyor."

Yani ne diyor basitçe; diyor ki, ekonomi gelecek günlerde felakete sürüklenebilir. Eğer bu duayen ekonomiste biraz güvenen biriyseniz, hemen hisse senetlerinizi satmanız, parayı dolara yatırmanız gerekmez mi? Kendime yazılar deyip "Okumayan kalmasın" diye defalarca sosyal medyadan tefrika eden "neşeli uyarıcı" ekonomist Mahfi Eğilmez bilemeyecek de siz mi bileceksiniz? "Sat, sat, sat!..." Ne oldu şimdi? Yıllardır bu tür yorumlar yapılıyor da borsa mı düşüyor? Öyleyse yatırımcılara "ileri edebiyatla paketlenmiş" mesnetsiz bilgi verilerek bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı yapılmış olmadı mı?

Erdal Sağlam
Son yazılarından birinde şöyle diyor:

"Açıklanan paketlerin ve teşviklerin içeriğinde iyi önlemler var ama yetersiz ve her şeyden önce vizyon eksikliği açıkça seziliyor. Teknik yönü çok zayıflayan bürokrasi, tüm talepleri karıştırınca ortaya zaten karışık bir metin çıkıyor."

Yani ne diyor basitçe; diyor ki, hükümeti yönetenler teşvik işinden anlamıyor, "kopuk" bunlar. Hükümetin milyarlarca lira teşviğini elinin tersiyle itiyor. Bunu okuyan ve ekonomiste güvenen kişiler, "Ülen bunlar teşvikten bile anlamıyor, ekonomiyi nasıl yönetecek, ilk seçimde yerine başkalarını seçelim" demez mi? Sonra da istikrar elden gidiyor diye borsa düşmez mi? Ardından herkes hisse senedini satıp çıkmaz mı? Şimdi böyle abartılı ve somut delillere dayandırılmayan bir çıkarımla bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı yapmış olmadık mı?

Yaşar Erdinç
Son yazılarından birinde şöyle diyor:

"Dünkü yazımda da belirttiğim üzere, borsada net bir yükseliş trendinin oluşması şu anki şartlarda mümkün değil. Mesajım çok net, seçim sonrasındaki 1 ay da dahil olmak üzere, borsaya sıcak bakmıyorum."

Yani ne diyor basitçe; diyor ki, Ağutos'a kadar borsadan uzak durun, varsa satın, yoksa da satın. Şimdi bu değerli ekonomiste güvenen onbinlerce insan var, hepsi hisse senetlerini satsa, ülke çökmez mi? Bu yazının yazılması sonrasında borsanın yükseldiğini de göz önüne alırsak, ekonomistin söyledikleri kimsenin umurunda olmamış. Peki olsaydı, hiçbir somut gerekçe yokken bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı yapmış olmayacak mıydı?

Ali Ağaoğlu
Son yazılarından birinde şöyle diyor:

"Tahminim dolar/TL’de 2.5210’un test edileceği yönünde. Eğer bu seviye aşağı yönde kırılır ve dolarda 2.5090’a kadar geri çekilme yaşanırsa birçok açık pozisyon kapanacak."

Yani ne diyor basitçe; diyor ki, dolar 2,54 iken 2,50'nin altına düşecek? Nereden biliyor? "Allahıma kitabıma dolar düşecek" diyen "kıraathane entellektüeli"nden ne farkı var? Hiçbir neden yokken bu çıkarımı yapmak bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı olmuyor mu?

Fatih Özatay
Son yazılarından birinde şöyle diyor:

"Türkiye ekonomisinin şu anki durumuna bakıldığında karamsar senaryonun gerçekleşmesi, iyimsere kıyasla daha olası."

Yani ne diyor basitçe; diyor ki, ben ölçtüm biçtim işler "bilmemneye" saracak. Ekonomiste güvenen biriyseniz şöyle düşünmez misiniz: Olasılık matematiksel bir değer ve ileri yöntemlerle hesaplanıyor, adam hesapladığına göre doğru; demek ki piyasa gerçekten "bilmemneye" saracak, hemen satıp dolar alalım. Ekonomi on yıldır bilinen şekliyle gidiyor, hiç değişiklik yok. İstatistiksel terimleri kullanıp uzmanlık taslayarak bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı yapılmış olmadı mı şimdi?

Cüneyt Başaran
Son yazılarından birinde şöyle diyor:

"Başta ABD Doları olmak üzere önemli kurlara karşı zor günler geçiren Euro'nun daha fazla değer kaybı sanırım kimse için şaşırtıcı olmayacaktır. Sanırım yatırımcıya eksi faiz ödeyen ama buna rağmen para basmaya devam eden bir merkez bankası, bu konuda ciddi soru işaretleri doğuruyor."

Yani ne diyor basitçe; diyor ki, Avrupa Merkez Bankası faizi öyle bir düşürdü ki, gidişat berbat. Ekonomisti dinliyorsanız, hemen eurolarınızı satmanız gerekir. Çünkü düşük faiz oranı tüm kötülüklerin anası. Tabi usta ekonomist "kimse için şaşırtıcı olmayacak" ifadesini kullanarak emsalsiz bir zihin okuyucu olduğunu da gösteriyor. Tanımadığı insanların kafasındaki düşünceyi bilebildiğini iddia eden insanlara ne muamelesi yapılacağını mutlaka biliyorsunuzdur ya, neyse... Bu tutarsız habere güvenerek herkes eurosunu satarsa bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı yapılmış olmayacak mı?

Servet Yıldırım
Son yazılarından birinde şöyle diyor:

"Merkez Bankası faiz indirdi, hepimiz mutlu olduk. Bir ekonomide faiz ne kadar düşükse, o ekonomi o kadar sağlıklıdır. Bir hazine ne kadar düşük maliyetle borçlanıyorsa o hazineye güven o kadar yüksek demektir."

Yani ne diyor basitçe; diyor ki, düşük faize canım feda, onun girdiği eve doktor girmez. Tamam da, az önce yorum yapan ekonomist Cüneyt Başaran tam tersini söylemiyor muydu? Avrupa Merkez Bankası faizleri düşürdü diye o ekonomiye güven olmaz demiyor muydu? Şimdi bu iki ekonomistten biri göz göre göre bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı yapmış olmuyor mu?

Açıl Sezen
Son yazılarından birinde şöyle diyor:

"Borsa neden cüzzamlı muamelesi görüyor? Türk halkı neden borsadan uzak duruyor?"

Yani ne diyor basitçe; diyor ki, Türk halkı, yani hepimiz, borsadan şeytan görmüş gibi kaçıyoruz. Canım kardeşim, 1 milyonun üstünde yatırımcı var borsada, daha kaç kişi olacak? Ülkede tahvil, bono, fon ve diğer tüm yatırım araçlarına yatırım yapan insanları toplasan yüz bin etmiyor. Sen kalkmış 75 milyon insanın kafasından geçeni okuyor ve hisse senedi almamalarının sebebini "gulyabani efekti"ne bağlıyorsun. Borsadaki 1 milyon yatırımcı da, "Ülen herkes çıkmış borsadan, biz niye duruyoruz, koskoca haberci abimiz söylüyor" deyip hisselerini satsa bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı olmayacak mı?

Tüm bu soruların yanıtı nedir derseniz, bilmiyoruz deriz. Çünkü düzenlemelerden neyin kastedildiği pek anlaşılmıyor. Finans dünyası kendi Leviathan'ını tersten okuyor galiba. O nedenle eğer sosyal medya veya benzeri ortamlarda düşüncelerinizi paylaşmak adına yorum yapıyorsanız, yorum yapmaya devam edin. Eğer size düzenlemeleri ihlal ettiğiniz söylenirse, bir gazete açar, ilk gördüğünüz ekonomistin yazısını gösterir ve sorarsınız: Peki bu arkadaş ne yapıyor?

O ekonomist de sizin yaptığınız şeyin aynısını yapıyor. Ekonomi pozitif bilim değildir. Şaşmaz kuralları ve sabit doğruları yoktur. Ana teorileri "görünmez el" gibi bir hayalete, "arz ve talep" gibi bir gulyabaniye ve "diğer şartlar aynı kaldığında" gibi bir şeytana bağlıdır. O nedenle ne söylerseniz söyleyin, isterseniz Adam Smith'in kitabının aynısını okuyun, düşüncenizi açıklamak adına yapmış olduğunuz yorum bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı ya da hiçbir şeydir. Tıpkı ekonomi adına konuşan diğer ekonomistlerin yaptığı gibi.

Hiç yorum yok: