16 Eylül 2008 Salı

Düşmanını tanımak istiyorsan, aynaya bak!

Goldman Sachs'ın karı %70 düştü!..

Çok önemli bir gelişme olmadığını düşünenlerin sayısı bir hayli fazladır sanırım. Wall Street'e şöyle üstünkörü bir bakış bile böyle düşünenleri haklı çıkaracaktır. İflas edenler, satın alınanlar, kendisini satılığa çıkaranlar, harıl harıl nakit sermaye arayanlar... Liste uzayıp gidiyor. Peki, Goldman'ın 3. çeyrek karının %70 gerilemesi bizce neden önemli adlediliyor?

Subprime krizinin derinleşmeye başladığı 2007 yılı ortalarında, tüm büyük ve küçük bankalar arka arkaya, mortgage bazlı aktifleri nedeniyle büyük bir likidite sıkışıklığı içine girecekleri sinyallerini verirken; 9000 banka içinde sadece ama sadece tek bir banka mali durumunun son derece sağlam olduğunu belirtiyordu. Çünkü 11 trilyon $'lık mortgage sektörünü terkeden tek banka onlardı. Goldman Sachs... Başka bir tanımlamayla kalan menkul kıymet yatırım bankaları içinde şu an en büyüğü.

Nedeni bugün bile hala tam olarak ortaya çıkmış değildir. Hangi karar, subprime krizi başlamadan sadece birkaç ay öncesinde, Goldman'ı pazardan çıkmaya sevketmiştir. Goldman bu kararı neye dayanarak vermiştir. Herşeyden önce, böyle tarihi bir krizin geleceği öngörüsünü nasıl yapmışlardır. Üzerinden aylar geçmiş olsa da bugün, krizi başından beri yakından izleyenlerin hala merak ettiği bir konudur bu.

İşte bu Goldman efsanesi yavaş yavaş çatırdamaya başlıyor...

Goldman'ın bilançosunda 3. çeyrek itibariyle, 1.7 milyar $ subprime, 3.6 milyar $ Alt-A denen subprime ve prime arası ve 7 milyar $ prime mortgage bazlı varlık bulunuyor. Bunun yanında 12.4 milyar $ tutarında ticari mortgage kredisi de yer alıyor. Goldman'ın sermaye yeterlilik rasyosu ise %11,6 gibi yüksek bir seviyede. Likiditesi olmayan ya da çok düşük seviyede olan 3. düzey varlıklarının (level 3) toplam değeri 68 milyar $. Bu da toplam aktifin %6'sına eşit bir rakam.

Goldman'ın pek de kötü olmayan rakamları, onları haketmedikleri sondan korumaya yetecek mi? Goldman, yaptığı işe odaklanan, yatay büyüme yoluna gitmeyen, bağımsız bir şirket modeli. Ama bu yapı şirketin sonunu getirecek gibi gözüküyor. Bank of America'nın Merrill'i yüksek bir fiyattan ani bir kararla satın almasının altında da bu yatıyor. "Batamayacak kadar büyük" olmak isteği. Wall Street'in şimdilerde en talep gören modeli. Bağımsızlığın verdiği gurur bazan sürdürülebilirliği sağlamaya yetmiyor işte.

Goldman, son aylarda petrol future kontratların spekülatif bir şekilde 140 $ üzerine çıkmasında önemli rol oynayan bir şirket görüntüsü çiziyordu. Analistleri yıl sonunda petrolün 200 $'ı geçeceğini öngörüyordu. Bu aldıkları uzun pozisyonun ne denli büyük olduğunu gösteriyordu. Ama beklentileri gerçekleşmedi ve petrol 90 $'a geriledi. Goldman'ın portföyündeki petrol kontratlarının tutarının ne olduğu konusunda mali tablolardan bir fikir edinemiyoruz. Ama kesin olan, petroldeki bu düşüşün firmaya büyük bir nakit çıkışına sebep olduğu. Burada kıyaslama yapmak için piyasanın diğer önemli oyuncusu ve Goldman'ın rakibi Morgan Stanley'in bilançosundan bazı rakamlar verelim. Firmanın 7 trilyon $'ın üstündeki türev enstrumanlarına karşın, 10 milyar $ sermayeye sahip olması kırılganlığın nedenini gösteriyor sanırız. Sektördeki finansal kirliliğin ne düzeylere vardığını göstermesi açısından önemli bir örnek olduğunu düşünüyorum.

Goldman'ın geleceğinde en önemli rolü Hazine Sekreteri H.Paulsen'in oynayacağı açık. Eski bir Goldman yöneticisi olan Paulsen, Goldman'ın finansal başarısızlığına kolay kolay izin vermeyecek sanırız. Ama ekonomist N.Roubini, Goldman alıcı bulamazsa batacağını açık bir dille belirtiyor.

Şirketlerin batışı risk yönetimi başarısızlığı olarak değerlendirilse de, yakından incelendiğinde, şirketlerin müşterilerini kaybettikleri gerçeği son dönemlerinde öne çıkan bir sorun oluşturuyor. Müşteriler artık Amerikadaki bankaların önünden bile geçmiyorlar. Bir süre önce basında yer alan, ratingi düşük olan Galatasaray SK'nın Goldman tarafından kredilendirileceği haberleri, firmanın yeni müşterilere ne kadar ihtiyacı olduğunu gösteriyor. Çin, Rusya ve Hindistan gibi yükselen piyasalarda da operasyonlarını genişletiyorlar. Pazarlamacıların dediği gibi; "müşterilerini kaybedersen, elbiselerini kaybedersin."

Bugün itibariyle 7 adet Goldman hisse senedi 1 ons altına eşit. Bu eşitliğin önümüzdeki günlerde nasıl değişeceğini hep beraber göreceğiz.

Hiç yorum yok: