17 Ekim 2012 Çarşamba

Sahte inci kolyeyi kim takar?

Piyasalar Citibank’tan gelen sürpriz kararla şaşırmış durumda. CEO Vikram Pandit’in görevine son verilmesine yatırımcılar pek anlam verememişe benziyor. Temettü dağıtılmaması ve düzenleyici otoritelerle olan uyumsuzluk Pandit’in gidiş nedenleri arasında gösteriliyor. Finansal krizin başladığı 2007 yılından önce “kainatın en büyük bankası” olarak gösterilen banka, girdiği krizden maalesef hala çıkabilmiş değil. Ne zaman ve nasıl çıkacağı da henüz açıklığa kavuşmuş görünmüyor. İşte böyle bir ortamda görevine son verilen CEO Vikram Pandit sizce Citibank’ta neyi başaramadığı için gitmiştir dersiniz?

Girişimci bir iş kadını olan Amerikalı Lynda Resnick, 1996 yılında, eski Başkanlardan Kennedy’nin eşi Jacqueline Kennedy’e ait bir inci kolyenin müzayede de satılacağını öğrenir. İnci kolye sahte incilerden oluştuğu için fiyatının fazla yüksek olmayacağını tahmin eder. Normalde 300 dolar civarında satılan böyle bir kolyeyi 2.000 dolar civarında satın alabileceğini düşünür. Maddi değeri yüksek olmasa da böyle bir hatıranın hoş olacağını inanır ve müzayedeye gider. Fakat kolyenin fiyatı müzayede de anlaşılmaz şekilde yükseler ve 211.000 dolar olur. Üstelik bu fiyattan satın alan da Resnick’tir. Resnick uzun bir süre şoku atlatamaz. Dünyanın en pahalı sahte inci kolyesini almıştır ve bu kolyeyi bu fiyattan satması bile pek mümkün değildir. Artık bu hatalı kararına ve sahte kolyeyle yaşamaya alışması gerekecektir.

Aylar sonra Resnick bir gün Jacqueline Kennedy’nin eski resimlerine boş gözlerle bakmaktadır. Fakat bir şey dikkatini çeker. Satın aldığı inci kolye Jacqueline’nin çoğu zaman taktığı bir kolyedir. Özel günlerde, alışverişte, çocuklarıyla oynarken hep bu kolyeyi takmaktadır. İşte o anda Resnick’in aklına dahiyane bir fikir gelir: Kolyenin replikasını yapmak!

Gümüş klipsliden zirkonluya, ipek kordonludan lakelisine kadar kolyenin 17 farklı çeşidini yapar ve satışa sunar. Sadece sahte bir kolyeye 211.000 dolar veren ilk kişi değil, aynı zamanda sahte bir inci kolyenin sahtesini de yapan dünyadaki ilk kişidir Resnick. Fakat sonuç inanılmazdır. İnsanlar bu taklit kolyenin, gerçek sahte kolyenin birebir aynısı olduğunu bildikleri için kolyeye hücum ederler. Resnick kısa bir süre içinde bu satışlardan 3 milyon dolar kazanır.

İşte Vikram Pandit’in görevine son verilmesine neden olan başaramadığı iş budur. Citibank’ın aktifleri tıpkı Kennedy’nin kolyesi gibi değersizdir. Krizin yarattığı erozyon maalesef Citibank’ın aktifindeki varlıkları değersiz ve satışı zor hatta imkansız hale getirmiştir. Vikram Pandit’in görevi bu değersiz varlıkları tekrar satmaktı. Pandit, göreve başlar başlamaz bankanın aktifinde yer alan değersiz menkul kıymetleri satmak için dahiyane bir yol bulmuştu. Menkul kıymetleri ilave sigorta ile yeniden paketleyip tıpkı yeni bir menkul kıymetmiş gibi satacaktı. Üstelik bu menkul kıymetlere yatırım yapılabilir rating bile veriliyordu. “Re-remics” adı verilen bu işlemle değersiz varlıkların birebir kopyası yapılmıştı aslında. Fakat sonuç beklenildiği şekilde olmamıştı. Yatırımcılar bu varlıklara bir kere güvenlerini kaybettikleri için satın almayı pek istememişlerdi. Sonuçta da banka maalesef aktifindeki bu sorunlu varlıkları elinden çıkarmayı başaramamıştı.

İşte Vikram Pandit’in başaramadığı şey aslında Resnick’in başardığı şeydi. Pandit, sahte inci kolyelerin taklitlerini maalesef satmayı başaramamıştı. Öyleyse Citibank için şu anda düşünülmesi gereken tek bir şey var: Bu sahte inci kolyeler ne olacak?

Hiç yorum yok: